Natrium bikarbonat

Natrium bikarbonat atau soda penaik ialah sebatian kimia natrium dengan formula kimia NaHCO₃.

Penghasilan

Natrium bikarbonat dihasilkan dalam industri daripada natrium karbonat.

$\mathrm{N}\mathrm{a}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3+\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_2+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶2\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{H}\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3$

Natrium bikarbonat merupakan sebatian perantaraan dalam proses Solvay yang menghasilkan natrium karbonat, di mana natrium bikarbonat dihasilkan melalui tindak balas ammonia, natrium klorida dan karbon dioksida serta air.

$\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{C}\mathrm{l}+\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_2+\mathrm{N}\mathrm{H}{\phantom{A}}_3+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{H}\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3+\mathrm{N}\mathrm{H}{\phantom{A}}_4\mathrm{C}\mathrm{l}$

Sebatian ini boleh juga dihasilkan melalui tindak balas antara karbon dioksida dan larutan akueus natrium hidroksida, tetapi tidak praktikal.

$\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_2+\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{O}\mathrm{H}⟶\mathrm{N}\mathrm{a}\mathrm{H}\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3$

Tindak balas

Natrium bikarbonat merupakan sebatian amfoterik. Larutan akueus natrium bikarbonat adalah sedikit beralkali kerana berlaku pengionan yang menghasilkan asid karbonik dan ion hidroksida.

$\mathrm{H}\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3{\phantom{A}}^{-}+\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{O}⟶\mathrm{H}{\phantom{A}}_2\mathrm{C}\mathrm{O}{\phantom{A}}_3+\mathrm{O}\mathrm{H}{\phantom{A}}^{-}$

Kegunaan

Natrium bikarbonat biasanya digunakan dalam masakan sebagai agen penaik. Sebatian tersebut digunakan dalam tepung penaik, di mana kira-kira 30% bikarbonat dicampur dengan pelbagai jenis asid dan diaktifkan dengan air tanpa memerlukan sebarang asid tambahan.

Sebatian ini boleh diguna pakai sebagai pengawal pertumbuhan kulat.

Pautan luar

• Templat:Commonscat-inline