Perak (logam)

Templat:AboutTemplat:Kotakunsur PerakPerak (Templat:Jawi) atau argentum (Templat:Small, Jawi: Templat:Script) ialah sejenis logam kimia keunsuran yang mempunyai simbol Ag dan nombor atom 47. Perak berwarna putih berkilau dan adalah sejenis logam peralihan.

Kekonduksian (keberaliran) elektrik logam perak adalah yang paling tinggi bagi kesemua unsur manakala kekonduksian haba logam perak adalah yang paling tinggi bagi logam-logam. Perak wujud dalam semula jadi dalam bentuk tulen (perak asli), namun boleh juga diperolehi dalam bentuk aloi dengan emas (elektrum) atau dalam banyak jenis mineral (sebagai contoh argentit dan klorargirit). Logam perak kebanyakannya diperoleh daripada hasil sampingan perlombongan tembaga, emas, plumbum dan zink.

Logam ini telah diketahui semenjak zaman dahulu kala lagi dan memang telah lama dianggap sebagai logam berharga. Perak digunakan untuk menghasilkan bahan perhiasan, barang kemas, peralatan dan perkakas dapur yang bernilai tinggi dan duit syiling. Pada masa kini, logam perak digunakan untuk menghasilkan konduktor (pengalir) elektrik dan penyambung elektrik. Logam ini juga digunakan dalam pembuatan cermin dan dalam pemangkinan tindak balas kimia. Sebatian perak pula digunakan dalam filem fotografi. Larutan cair argentum nitrat dan sebatian-sebatian perak yang lain digunakan untuk menghasilkan bahan nyakjangkit. Walaupun penggunaan antimikrob ini telah kebanyakannya digantikan oleh penggunaan antibiotik, kajian lanjut masih dilaksanakan untuk mengkaji potensinya dalam bidang klinikal.

Peristilahan

Perkataan perak merupakan istilah umum seakar Austronesia dengan Templat:Lang pérak dalam bahasa Jawa, Templat:Lang pílak dalam bahasa Tagalog, pirak dalam bahasa Iban dan firaka dalam bahasa Malagasi (bermaksud "timah"). Waruno Mahdi mengusulkan semua perkataan ini berakar daripada serapan suatu bahasa Austroasia (lihat Templat:Lang-km) melalui pengaruh kerajaan Funan yang mengawal perdagangan serantau termasuk politi-politi Melayu seterusnya menggiatkan bahan ini sebagai mata wang bermula pada abad-abad ketiga dan keempat Masihi.Templat:Rp

Argentum adalah istilah lebih khusus digunakan dalam bidang kimia meminjam bahasa Latin turunan akar Proto-Indo-Eropah *h₂erǵ- bermaksud "putih".

Sifat kimia

Perak mempunyai sifat mudah mulur seperti emas namun agak kurang kemuluran dari unsur disebutkan. Ia mempunyai kilauan warna yang keputihan setelah digilap tinggi.

Perak yang wujud semulajadi mempunyai dua jenis isotop stabil, ¹⁰⁷Ag yang paling banyak dijumpai (sebanyak 51.839%) dan ¹⁰⁹Ag. Berat atom unsur ini ditimbang sebanyak 107.8682(2) u atau g/mol; isotop-isotop ini mempunyai jisim atom relatif berkisar antara 93,943 (⁹⁴Ag) hingga 126,936 (¹²⁷Ag). Terdapat 20 jenis radioisotop yang dapat dikenalpasti: ¹⁰⁵Ag yang paling stabil dengan tempoh separuh hayat 41.29 hari diikuti ¹¹¹Ag (7.45 hari) dan ¹¹²Ag (3.13 jam).

Unsur ini mempunyai tahap kealiran haba antara yang paling tinggi.

Tindak balas

Logam perak mudah larut dalam asid nitrik (HNO₃) menghasilkan argentum nitrat (AgNO₃)

Argentum oksida (Ag₂O) dihasilkan dari pelaruta nitrat ini dengan larutan bes, ia dimanfaatkan sebagai elektrod positif (atau anod) dalam bateri-bateri tertentu.

$2{\text{ AgNO}}_3+2{\text{ OH}}^{-}⟶{\text{Ag}}_2\text{O}+{\text{H}}_2\text{O}+2{\text{ NO}}_3^{-}$

Hubungan dengan manusia

Pemakaian perak merupakan amalan digalakkan dalam kalangan lelaki Muslim mengikuti sunnah Nabi Muhammad yang mempunyai sebentuk cincin perak sepertimana hadis yang diriwayatkan Abu Daud.

Bibliografi

• Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0-08-037941-9.
• Weeks, Mary Elvira; Leichester, Henry M. (1968). Discovery of the Elements. Easton, PA: Journal of Chemical Education. ISBN 0-7661-3872-0. LCCN 68-15217.
• Andreas Brumby, Peter Braumann, Klaus Zimmermann, Francis Van Den Broeck, Thierry Vandevelde, Dan Goia, Hermann Renner, Günther Schlamp, Klaus Zimmermann, Wolfgang Weise, Peter Tews, Klaus Dermann, Alfons Knödler, Karl-Heinz Schröder, Bernd Kempf, Hans Martin Lüschow, Cartrin Peter, Rainer Schiele (2005), "Silver, Silver Compounds, and Silver Alloys", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, doi:10.1002/14356007.a24_107.pub2

Pautan luar

• Silver at The Periodic Table of Videos (University of Nottingham)
• Society of American Silversmiths
• The Silver Institute A silver industry website
• A collection of silver items Samples of silver
• Transport, Fate and Effects of Silver in the Environment
• CDC – NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards – Silver
• Picture in the Element collection from Heinrich Pniok Templat:Webarchive