Lihat sumber bagi Perak (logam)

{{About|jenis besi dan logam|negeri|Perak Darul Ridzuan}}{{kotakunsur Perak}}'''Perak''' ({{Jawi|ڤيرق}}) atau '''argentum''' ({{Small|[[Kimia|Kim.]]}},<ref name=":1">{{cite dictionary|title=argentum|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=argentum|dictionary=Kamus Dewan|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|date=2017|edition=ke-4}}</ref> Jawi: {{script|Arab|ارݢينتوم}}) ialah sejenis logam kimia keunsuran yang mempunyai simbol '''Ag''' dan nombor atom 47. Perak berwarna putih berkilau dan adalah sejenis [[logam peralihan]].

Kekonduksian (keberaliran) elektrik logam perak adalah yang paling tinggi bagi kesemua unsur manakala kekonduksian haba logam perak adalah yang paling tinggi bagi logam-logam. Perak wujud dalam semula jadi dalam bentuk tulen (perak asli), namun boleh juga diperolehi dalam bentuk aloi dengan emas ([[elektrum]]) atau dalam banyak jenis [[mineral]] (sebagai contoh [[argentit]] dan [[klorargirit]]). Logam perak kebanyakannya diperoleh daripada hasil sampingan perlombongan [[tembaga]], [[emas]], [[plumbum]] dan [[zink]].

Logam ini telah diketahui semenjak zaman dahulu kala lagi dan memang telah lama dianggap sebagai logam berharga. Perak digunakan untuk menghasilkan bahan perhiasan, barang kemas, peralatan dan perkakas dapur yang bernilai tinggi dan duit syiling. Pada masa kini, logam perak digunakan untuk menghasilkan konduktor (pengalir) elektrik dan penyambung elektrik. Logam ini juga digunakan dalam pembuatan cermin dan dalam [[pemangkinan]] tindak balas kimia. Sebatian perak pula digunakan dalam [[filem fotografi]]. Larutan cair [[argentum nitrat]] dan sebatian-sebatian perak yang lain digunakan untuk menghasilkan bahan nyakjangkit. Walaupun penggunaan antimikrob ini telah kebanyakannya digantikan oleh penggunaan [[antibiotik]], kajian lanjut masih dilaksanakan untuk mengkaji potensinya dalam bidang klinikal.

==Peristilahan==
Perkataan ''perak'' merupakan istilah umum seakar Austronesia dengan {{lang|jv|ꦥꦺꦫꦏ꧀}} ''pérak'' dalam [[bahasa Jawa]], {{lang|tl|ᜉᜒᜎ}} ''pílak'' dalam [[bahasa Tagalog]], ''pirak'' dalam [[bahasa Iban]] dan ''firaka'' dalam [[bahasa Malagasi]] (bermaksud "[[timah]]").<ref name="ACD1">{{cite web|url=https://www.trussel2.com/acd/acd-lo_S.htm?zoom_highlight=perak|title=Loans - silver|last=Blust|first=Robert|last2=Trussel|first2=Stephen|year=2010|website=Austronesian Comparative Dictionary|url-status=live|access-date=4 Julai 2021}}</ref> Waruno Mahdi mengusulkan semua perkataan ini berakar daripada serapan suatu [[Bahasa-bahasa Austroasia|bahasa Austroasia]] (lihat {{lang-km|ប្រាក់|prak}}) melalui pengaruh [[kerajaan Funan]] yang mengawal perdagangan serantau termasuk politi-politi Melayu seterusnya menggiatkan bahan ini sebagai [[mata wang]] bermula pada abad-abad ketiga dan keempat Masihi.<ref>{{cite journal|author1=Waruno Mahdi|authorlink=Waruno Mahdi|title=Some Austronesian Maverick Protoforms with Culture-Historical Implications I|journal=Oceanic Linguistics|volume=33|issue=1|date=Jun 1994|pages=167-229|publisher=University of Hawai'i Press|url=https://www.jstor.org/stable/3623005|doi=10.2307/3623005}}</ref>{{rp|185-188}}

''Argentum'' adalah istilah lebih khusus digunakan dalam bidang [[kimia]]<ref name=":1" /> meminjam [[bahasa Latin]] turunan [[Bahasa Proto-Indo-Eropah|akar Proto-Indo-Eropah]] *''h₂erǵ-'' bermaksud "putih".<ref name=":0">
* "argentum". K. Prent, J. Adisubrata, W. J. S. Poerwadarminta (1969). ''Kamus Latin-Indonesia''. Jogjakarta: Penerbitan Jajasan Kanisius. m/s. 64.

* {{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=iNUSDAAAQBAJ|title=The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World|last1=Mallory|first1=James P.|last2=Adams|first2=Douglas Q.|date=2006|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-928791-8|pages=241–242|language=en}}</ref>

==Sifat kimia==
Perak mempunyai sifat [[Kemuluran|mudah mulur]] seperti [[emas]] namun agak kurang kemuluran dari unsur disebutkan. Ia mempunyai kilauan warna yang keputihan setelah digilap tinggi.<ref name="reflective">{{cite book|title=The Craft of Silversmithing: Techniques, Projects, Inspiration|author=Alex Austin|date=2007|publisher=Sterling Publishing Company, Inc.|isbn=978-1-60059-131-0|page=43}}</ref>

Perak yang wujud semulajadi mempunyai dua jenis [[isotop]] stabil, <sup>107</sup>Ag yang paling banyak dijumpai (sebanyak 51.839%) dan <sup>109</sup>Ag. [[Berat atom]] unsur ini ditimbang sebanyak 107.8682(2) [[Unit jisim atom|u]] atau g/[[mol]];<ref>{{cite web|url=http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/AtWt/index.html|title=Atomic Weights of the Elements 2007 (IUPAC)|accessdate=11 November 2009}}</ref><ref name=":2">{{cite web|url=http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl?ele=&ascii=html&isotype=some|title=Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements (NIST)|accessdate=11 November 2009}}</ref> isotop-isotop ini mempunyai [[jisim atom relatif]] berkisar antara 93,943 (<sup>94</sup>Ag) hingga 126,936 (<sup>127</sup>Ag).<ref name=":2" /> Terdapat 20 jenis [[radioisotop]] yang dapat dikenalpasti: <sup>105</sup>Ag yang paling stabil dengan [[Separuh hayat|tempoh separuh hayat]] 41.29 hari diikuti <sup>111</sup>Ag (7.45 hari) dan <sup>112</sup>Ag (3.13 jam). 

Unsur ini mempunyai tahap [[kealiran haba]] antara yang paling tinggi.<ref name="CRC">{{cite book|url=https://archive.org/details/crchandbookofche81lide|title=The Elements, in Handbook of Chemistry and Physics|last=Hammond|first=C. R.|publisher=CRC press|year=2004|isbn=978-0-8493-0485-9|edition=81st|url-access=registration}}</ref>

===Tindak balas===
Logam perak mudah larut dalam [[asid nitrik]] (HNO<sub>3</sub>) menghasilkan [[argentum nitrat]] (AgNO<sub>3</sub>)

[[Argentum oksida]] (Ag<sub>2</sub>O) dihasilkan dari pelaruta nitrat ini dengan larutan [[bes]], ia dimanfaatkan sebagai [[elektrod]] positif (atau [[anod]]) dalam [[Bateri|bateri-bateri]] tertentu.<center><math>2\text{ AgNO}_3 + 2\text{ OH}^- \longrightarrow \text{Ag}_2\text{O} + \text{H}_2\text{O} + 2\text{ NO}_3^-</math></center>

==Hubungan dengan manusia==
Pemakaian perak merupakan amalan digalakkan dalam kalangan lelaki Muslim<ref name="islam">{{cite book|url=https://web.archive.org/web/20110612154809/http://www.shafiifiqh.com/maktabah/relianceoftraveller.pdf|title=Reliance of the Traveller and Tools for the Worshipper|author=Ahmad Ibn Naqib Al-Misri|pages=f17}}</ref> mengikuti [[sunnah]] [[Nabi Muhammad SAW|Nabi Muhammad]] yang mempunyai sebentuk cincin perak sepertimana hadis yang diriwayatkan [[Abu Daud]].<ref>{{Cite newspaper|url=https://www.republika.co.id/berita/qd7mwc366/seperti-apa-hiasan-cincin-yang-dipakai-rasulullah|title=Seperti Apa Hiasan Cincin yang Dipakai Rasulullah?|last=Muhyiddin|date=10 Julai 2020|newspaper=Republika|last2=Ani Nursalikah}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=SWMaY6JxN5sC&pg=PT283|title=Historic Rings: Four Thousand Years Of Craftsmanship|author=Diana Scarisbrick|date=2004|publisher=Kodansha International|isbn=978-4-7700-2540-1|pages=283–}}</ref><ref>{{cite web|url=https://maktabahalbakri.com/771-hukum-lelaki-memakai-cincin-perak/|title=#771: Lelaki Memakai Cincin Perak|author=Dr. Zulkifli Mohamad Al-Bakri|authorlink=Zulkifli Mohamad Al-Bakri|date=29 Mac 2022|website=Maktabah Al-Bakri|publisher=|url-status=live|accessdate=24 Apr 2023}}</ref>

===Kegunaan lain===
{{bahagian kosong|date=Julai 2021}}

==Rujukan==
{{reflist|30em}}

==Bibliografi==
* Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0-08-037941-9.
* Weeks, Mary Elvira; Leichester, Henry M. (1968). Discovery of the Elements. Easton, PA: Journal of Chemical Education. ISBN 0-7661-3872-0. LCCN 68-15217.
* Andreas Brumby, Peter Braumann, Klaus Zimmermann, Francis Van Den Broeck, Thierry Vandevelde, Dan Goia, Hermann Renner, Günther Schlamp, Klaus Zimmermann, Wolfgang Weise, Peter Tews, Klaus Dermann, Alfons Knödler, Karl-Heinz Schröder, Bernd Kempf, Hans Martin Lüschow, Cartrin Peter, Rainer Schiele (2005), "Silver, Silver Compounds, and Silver Alloys", Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley-VCH, [https://doi.org/10.1002/14356007.a24_107.pub2 doi:10.1002/14356007.a24_107.pub2]

==Pautan luar==
{{Sister project links |commons=silver |b=no |n=no |q=silver |s=no |v=no |wikt=silver}}
{{Spoken Wikipedia|En-Silver.oga|2005-09-01}}
* [http://www.periodicvideos.com/videos/047.htm Silver] at ''[[The Periodic Table of Videos]]'' (University of Nottingham)
* [http://www.silversmithing.com/ Society of American Silversmiths]
* [http://www.silverinstitute.org/ The Silver Institute] A silver industry website
* [http://www.theodoregray.com/PeriodicTable/Elements/047/index.html A collection of silver items] Samples of silver
* [http://digital.library.wisc.edu/1711.dl/EcoNatRes.Argentum Transport, Fate and Effects of Silver in the Environment]
* [https://www.cdc.gov/niosh/npg/npgd0557.html CDC – NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards – Silver]
* [http://www.pniok.de/ag.htm Picture in the Element collection from Heinrich Pniok] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170525031514/http://www.pniok.de/ag.htm |date=2017-05-25 }}

{{Compact periodic table}}
{{tunas-kimia}}
[[Kategori:Logam adi]]
[[Kategori:Logam berharga]]
[[Kategori:Logam peralihan]]
[[Kategori:Mineral unsur asli]]
[[Kategori:Pengalir elektrik]]
[[Kategori:Unsur kimia]]