Lihat sumber bagi Pekali

Dalam [[matematik]], '''pekali''' ialah faktor perkalian bagi sesuatu [[sebutan (matematik)|sebutan]] dalam sesuatu [[ungkapan (matematik)|ungkapan]] (atau daripada sesuatu [[janjang aritmetik]]). Biasanya pekali adalah nombor. Sebagai contoh, dalam
:<math>7x^2-3xy+1.5+y</math>
dua istilah pertama masing-masing pekalinya ialah 7 dan -3 manakala sebutan 1.5 ialah pemalar. Pekali bagi sebutan terakhir tidak ditulis, namun ia dianggap mempunyai pekali 1, kerana jika didarab 1, nilainya tetap sama.
Pekali juga boleh berupa [[parameter]] bagi masalah, seperti ''a'', ''b'', dan ''c'' dalam
:<math>ax^2+bx+c</math>.

== Algebra linear ==
Dalam [[algebra linear]], '''pekali pelopor''' bagi sesuatu baris dalam sesuatu matriks ialah ahli bukan sifar yang pertama dalam baris tersebut. Jadi, jika diberikan

:<math>
M = \begin{pmatrix}
1 & 2 & 0 & 6 \\
0 & 2 & 9 & 4 \\
0 & 0 & 0 & 4 \\
0 & 0 & 0 & 0
\end{pmatrix}.
</math>

maka, pekali pelopor bagi baris pertama ialah 1; 2 ialah pekali pelopor bagi baris kedua; 4 pula untuk baris ketiga, manakala tiada pekali pelopor dalam baris terakhir.

Walaupun pekali selalu ditunjukkan sebagai [[pemalar (matematik)|pemalar]] dalam algebra asas, ia&mdash;secara am&mdash;lebih tepat dianggap sebagai pemboleh ubah. Sebagai contoh, [[koordinat]] <math>(x_1, x_2, \dotsc, x_n)</math> bagi [[vektor (geometri)|vektor]] <math>v</math> dalam [[ruang vektor]] dengan [[asas (algebra linear)|asas]] <math>\lbrace e_1, e_2, \dotsc, e_n \rbrace </math>, ialah pekali bagi vektor asas dalam ungkapan
:<math> v = x_1 e_1 + x_2 e_2 + \dotsb + x_n e_n .</math>

== Contoh pekali fizik ==
# [[Pengembangan terma|Pekali pengembangan terma]] ([[termodinamik]]) - Menghubungkan perubahan suhu keatas perubahan dimensi bahan.
# [[Pekali pembahagi]] (''K<sub>D</sub>'') ([[kimia]]) - Kadar kepekatan sebatian dalam dua fasa bagi campuran dua pelarut tak&ndash;larut&ndash;campur pada titik keseimbangan di mana H<sub>2</sub>O ialah pemalar.

== Lihat juga ==
* [[Darjah polinomial]]
* [[Polinomial monik]]

== Rujukan ==
*Sabah Al-hadad and C.H. Scott (1979) <span title="Algebra Kolej beserta Kegunaan">''College Algebra with Applications''</span>, halaman 42, Winthrop Publishers, Cambridge Massachusetts ISBN 0-87626-140-3 .
*Gordon Fuller, Walter L Wilson, Henry C Miller, (1982) <span title="Algebra Kolej">''College Algebra''</span>, edisi ke-5, halaman 24, Brooks/Cole Publishing, Monterey California ISBN 0-534-01138-1 .
* Steven Schwartzman (1994) <span title="Kata-kata Matematik: kamus etimologi istilah matematik di dalam bahasa Inggeris">''The Words of Mathematics: an etymological dictionary of mathematical terms used in English''</span>, halaman 48, [[Mathematics Association of America]], ISBN 0-88385-511-9.

[[Kategori:Polinomial]]
[[Kategori:Algebra]]
[[Kategori:Istilah matematik]]