Lihat sumber bagi Callisto (bulan)

{{Infobox planet
| Nama                  = Callisto <br/> كاليستو
| Nama alternatif       = Musytari IV
| Dinamakan sempena     = Pari-pari Callisto dalam mitologi Yunani
| Adjektif              = Callistoan, Callistonian
| Disebut               = {{IPAc-en|k|ə|ˈ|l|ɪ|s|t|oʊ}}<ref>Dalam transkripsi kamus Amerika Syarikat, kə·lĭs′·tō, atau sebagai {{lang-el|''Καλλιστώ''}}</ref>
| Imej                  = [[Fail:Callisto.jpg|250px|Callisto]]
| Kapsyen               = Pemandangan rupa muka Callisto yang banyak kawah di kawasan hemisfera anti-Musytari yang diperoleh daripada kapal angkasa ''[[Galileo (kapal angkasa)|Galileo]]'' NASA pada 2001. [[Kawah kompleks|Struktur hentaman]] [[Asgard (kawah)|Asgard]] yang besar terletak di bahagian kanan atas.
| Warna latar belakang  = #a0ffa0
| Penemu                = [[Galileo Galilei]]
| Ditemui               = 7 Januari 1610<ref name=Galilei/>
| Paksi semimajor       = 1&nbsp;882&nbsp;700&nbsp;km<ref name=orbit/>
| Kesipian              = 0.007&nbsp;4<ref name=orbit/>
| Periapsis             = 1&nbsp;869&nbsp;000&nbsp;km<ref group=lower-alpha>Periapsis diperoleh daripada paksi semimajor (''a'') dan kesipian (''e''): <math>a(1-e)</math>.</ref>
| Apoapsis              = 1&nbsp;897&nbsp;000&nbsp;km<ref group=lower-alpha>Apoapsis diperoleh daripada paksi semimajor (''a'') dan kesipian (''e''): <math>a(1+e)</math>.</ref>
| Tempoh                = 16.689&nbsp;018&nbsp;4&nbsp;d<ref name=orbit/>
| Laju purata           = 8.204&nbsp;km/s
| Kecondongan           = 0.192° (kepada [[satah Laplace]] tempatan)<ref name=orbit/>
| Satelit               = [[Musytari]]
| Min jejari            = 2410.3&nbsp;±&nbsp;1.5&nbsp;km (0.378 Bumi)<ref name="Anderson 2001"/>
| Luas permukaan        = 7.30{{Esp|7}} km<sup>2</sup> (0.143 Bumi)<ref group=lower-alpha>Luas permukaan diperoleh daripada jejari (''r''): <math>4\pi r^2</math>.</ref>
| Isi padu              = 5.9{{Esp|10}} km<sup>3</sup> (0.0541 Bumi)<ref group=lower-alpha>Isi padu diperoleh daripada jejari (''r''): <math>\frac{4}{3}\pi r^3</math>.</ref>
| Jisim                 = 1.075&nbsp;938&nbsp;±&nbsp;0.000&nbsp;137{{Esp|23}} [[kilogram|kg]] (0.018 Bumi)<ref name="Anderson 2001"/>
| Ketumpatan            = 1.834&nbsp;4&nbsp;±&nbsp;0.003&nbsp;4 g/cm<sup>3</sup><ref name="Anderson 2001"/>
| Graviti permukaan     = 1.235&nbsp;[[acceleration|m/s<sup>2</sup>]] (0.126 ''[[g-force|g]]'')<ref group=lower-alpha>Graviti permukaan diperoleh daripada jisim (''m''), [[pemalar graviti]] (''G'') dan jejari (''r''): <math>\frac{Gm}{r^2}</math>.</ref>
| Halaju lepas          = 2.440&nbsp;km/s<ref group=lower-alpha>Halaju lepas diperoleh daripada jisim (''m''), [[pemalar graviti]] (''G'') dan jejari (''r''): <math>\textstyle\sqrt{\frac{2Gm}{r}}</math>.</ref>
| Putaran               = [[Putaran segerak|Segerak]]<ref name="Anderson 2001"/>
| Kecondongan paksi     = Sifar<ref name="Anderson 2001"/>
| Albedo                = 0.22 (geometri)<ref name=Moore2004/>
| Magnitud              = 5.65 ([[Pertentangan (astronomi)|pertentangan]])<ref name=magnitude>{{cite web|title=Classic Satellites of the Solar System|url=http://www.oarval.org/ClasSaten.htm|publisher=Observatorio ARVAL|accessdate=13 Julai 2007}}</ref>
| Nama suhu 1           = K<ref name=Moore2004/>
| Suhu max 1            = 165&nbsp;±&nbsp;5
| Suhu purata 1         = 134&nbsp;±&nbsp;11
| Suhu min 1            = 80&nbsp;±&nbsp;5
| Tekanan permukaan     = 7.5&nbsp;[[bar (unit)|pbar]]<ref name="Carlson 1999"/>
| Komposisi atmosfera   = ~4{{Esp|8}}&nbsp;cm<sup>&minus;3</sup> [[karbon dioksida]]<ref name="Carlson 1999"/><br>sehingga 2{{Esp|10}}&nbsp;cm<sup>&minus;3</sup> [[Oksigen|oksigen molekul]](O<sub>2</sub>)<ref name="Liang 2005"/>
}}
'''Callisto''' atau juga dikenali sebagai '''Musytari IV''' merupakan [[Bulan Musytari|bulan]] kedua terbesar bagi planet [[Musytari]] dan bulan ketiga terbesar dalam [[Sistem Suria]]. Ia dijumpai oleh [[Galileo Galilei]] pada tahun 1610 dan namanya berasal daripada nama [[Callisto|pari-pari]] di dalam [[mitologi Yunani]]. Daripada segi jarak, Callisto ialah bulan terjauh dalam kalangan [[bulan Galileo]] dan ia mempunyai jejari orbit kira-kira {{convert|1,880,000|km|mi}}.<ref name=orbit/> Ia tidak membentuk sebahagian daripada [[resonans orbit]] yang memberi kesan kepada tiga bulan Galileo yang lain ([[Io (bulan)|Io]], [[Europa (bulan)|Europa]] dan [[Ganymede (bulan)|Ganymede]]) dan oleh itu, ia tidak mengalami pemanasan pasang surut yang ketara.<ref name=Musotto2002/> Putaran Callisto adalah [[Putaran segerak|segerak]] dengan revolusinya mengelilingi Musytari, jadi hemisfera yang sama sentiasa menghadap ke dalam di mana Musytari sentiasa kelihatan "berdiri tegak" di langit Callisto. Callisto kurang dipengaruhi oleh [[magnetosfera]] Musytari berbanding [[bulan dalam]] yang lain kerana orbitnya yang lebih jauh.<ref name=Cooper2001/>

Callisto terdiri daripada bahan [[batu]]an dan [[ais]] yang hampir sama dengan [[min ketumpatan]] kira-kira 1.83 g/cm<sup>3</sup>. Sebatian pada Callisto yang dikesan secara [[spektroskopi]]k ialah ais air, [[karbon dioksida]], [[silikat]] dan [[sebatian organik]]. Siasatan oleh kapal angkasa Galileo mendapati bahawa Callisto mungkin mempunyai teras silikat yang kecil dan mungkin juga lautan air cecair di bawah permukaan pada kedalaman lebih daripada {{convert|100|km|mi}}.<ref name=Kuskov2005/><ref name=Showman1999/>

== Lampiran ==
=== Nota ===
{{Reflist|group=lower-alpha}}

=== Rujukan ===
{{reflist
| refs = 
<ref name=Galilei>Galilei, G.; [http://www.physics.emich.edu/jwooley/chapter9/Chapter9.html ''Sidereus Nuncius''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090823094340/http://www.physics.emich.edu/jwooley/chapter9/Chapter9.html |date=2009-08-23 }} (13 Mac 1610)</ref>

<ref name=orbit>{{cite web|title=Planetary Satellite Mean Orbital Parameters|publisher=Makmal Perejangan Jet, Institut Teknologi California|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem}}</ref>

<ref name="Anderson 2001">{{cite journal|last=Anderson|first=J. D. |coauthors=Jacobson, R. A.; McElrath, T. P.; ''et al.'' |title=Shape, mean radius, gravity field and interior structure of Callisto |journal=Icarus|year=2001|volume=153|issue=1|pages=157&ndash;161|doi=10.1006/icar.2001.6664| bibcode=2001Icar..153..157A}}</ref>

<ref name=Moore2004>{{cite encyclopedia|last=Moore|first=Jeffrey M.|coauthors=Chapman, Clark R.; Bierhaus, Edward B. et al. |title=Callisto|encyclopedia=Musytari: Planet, Satelit dan Magnetosfera|year=2004|publisher=Cambridge University Press|editor=Bagenal, F.; Dowling, T.E.; McKinnon, W.B.| url=http://lasp.colorado.edu/~espoclass/homework/5830_2008_homework/Ch17.pdf|format=PDF}}</ref>

<ref name="Carlson 1999">{{cite journal|last=Carlson|first=R. W.|coauthors=''et al.''|title=A Tenuous Carbon Dioxide Atmosphere on Jupiter's Moon Callisto|journal=Sains|year=1999|volume=283|pages=820&ndash;821|doi=10.1126/science.283.5403.820|url=http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/16785/1/99-0186.pdf|format=PDF|pmid=9933159|issue=5403|bibcode=1999Sci...283..820C|access-date=2013-11-15|archive-date=2008-10-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20081003231710/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/16785/1/99-0186.pdf|url-status=dead}}</ref>

<ref name="Liang 2005">{{cite journal|last=Liang|first=M. C.|coauthors=Lane, B. F.; Pappalardo, R. T.; ''et al.''|title=Atmosphere of Callisto|journal=Jurnal Penyelidikan Geofizik|year=2005|volume=110|issue=E2|pages=E02003|doi=10.1029/2004JE002322|url=http://yly-mac.gps.caltech.edu/ReprintsYLY/N164Liang_Callisto%2005/Liang_callisto_05.pdf|format=PDF|bibcode=2005JGRE..11002003L|access-date=2013-11-15|archive-date=2011-12-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20111212112645/http://yly-mac.gps.caltech.edu/ReprintsYLY/N164Liang_Callisto%2005/Liang_callisto_05.pdf|url-status=dead}}</ref>

<ref name=Musotto2002>{{cite journal|last=Musotto|first=Susanna|coauthors=Varadi, Ferenc; Moore, William; Schubert, Gerald|title=Numerical Simulations of the Orbits of the Galilean Satellites|year=2002|volume=159|issue=2|pages=500&ndash;504|doi=10.1006/icar.2002.6939| bibcode=2002Icar..159..500M | journal = Icarus}}</ref>

<ref name=Cooper2001>{{cite journal|last=Cooper|first=John F.|coauthors=Johnson, Robert E.; Mauk, Barry H.; et al.|title=Energetic Ion and Electron Irradiation of the Icy Galilean Satellites|year=2001|volume=139|issue=1|pages=133&ndash;159|doi=10.1006/icar.2000.6498| url=http://people.virginia.edu/~rej/Icarus_Jan2001_Cooper_et_al.pdf|format=PDF | journal = Icarus|bibcode=2001Icar..149..133C}}</ref>

<ref name=Kuskov2005>{{cite journal|last=Kuskov|first=O.L.|coauthors=Kronrod, V.A.|title=Internal structure of Europa and Callisto|year=2005|volume=177|issue=2|pages=550&ndash;369|doi=10.1016/j.icarus.2005.04.014| bibcode=2005Icar..177..550K | journal = Icarus}}</ref>

<ref name=Showman1999>{{cite journal|last=Showman |first=Adam P.|coauthors=Malhotra, Renu|title=The Galilean Satellites|year=1999|journal=Sains|volume=286|pages=77&ndash;84|doi=10.1126/science.286.5437.77| url=http://www.lpl.arizona.edu/~showman/publications/showman-malhotra-1999.pdf|format=PDF|pmid=10506564|issue=5437}}</ref>
}}

=== Pautan luar ===
{{Kategori Commons|Callisto (moon)}}
* [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Callisto Profil Callisto] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140328070532/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jup_Callisto |date=2014-03-28 }} di [http://solarsystem.nasa.gov/ tapak Penjelajahan Sistem Suria NASA]
* [http://www.nineplanets.org/callisto.html Laman Callisto] di ''The Nine Planets''
* [http://www.solarviews.com/eng/callisto.htm Laman Callisto] di ''Views of the Solar System''
* [http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/CALLISTO/target Tatanama Callisto] dan [http://planetarynames.wr.usgs.gov/images/callisto_comp.pdf peta Callisto dengan nama-nama ciri] daripada [http://planetarynames.wr.usgs.gov/ laman Tatanama Planet USGS]
* [http://sos.noaa.gov/videos/Callisto.mov Filem putaran Callisto] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100601171427/http://sos.noaa.gov/videos/Callisto.mov |date=2010-06-01 }} daripada Pentadbiran Lautan dan Atmosfera Kebangsaan

{{Musytari|state=collapsed}}
{{Bulan Sistem Suria (padat)|state=collapsed}}
{{Portal bar|Astronomi}}
{{Tunas-astronomi}}

[[Kategori:Callisto (bulan)]]
[[Kategori:Bulan Musytari]]