Lihat sumber bagi Aturan Slater

{{Distinguish|Aturan Slater-Condon}}

Dalam [[kimia kuantum]], '''aturan Slater''' memberikan nilai numerik bagi konsep [[cas nuklear berkesan]]. Dalam atom banyak elektron, dikatakan setiap elektron dikenakan cas yang kurang daripada [[nukleus atom|cas nukleus]] sebenar disebabkan oleh [[kesan pemerisaian]] atau [[penskrinan medan elektrik|penskrinan]] oleh elektron-elektron lain. Bagi setiap elektron dalam satu atom, aturan Slater memberikan nilai bagi pemalar penskrinan (''s'', ''S'' atau ''σ'') yang mengaitkan cas nuklear berkesan dan sebenar sebagai

:<math>Z_{\mathrm{eff}}= Z - s.\,</math>

Aturan ini dirumuskan secara [[separa empirik]] oleh [[John C. Slater]] dan diterbitkan pada tahun 1930.<ref name="slater57">{{cite journal|last=Slater|first=J. C.|year=1930|title=Atomic Shielding Constants|url=http://astrophysics.fic.uni.lodz.pl/100yrs/pdf/04/008.pdf|journal=Phys. Rev.|volume=36|issue=1|pages=57–64|doi=10.1103/PhysRev.36.57|bibcode=1930PhRv...36...57S|access-date=2014-06-01|archive-date=2012-03-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20120323031605/http://astrophysics.fic.uni.lodz.pl/100yrs/pdf/04/008.pdf|url-status=dead}}</ref>

Nilai-nilai semakan bagi pemalar penskrinan yang berdasarkan pengiraan struktur atom dengan [[kaedah Hartree-Fock]] telah diperoleh oleh [[Enrico Clementi]] ''et al.'' pada tahun 1960-an.<ref>{{cite journal|last=Clementi|first=E.|coauthors=Raimondi, D. L.|title=Atomic Screening Constants from SCF Functions|journal=J. Chem. Phys|year=1963|volume=38|issue=11|pages=2686–2689|doi=10.1063/1.1733573|bibcode=1963JChPh..38.2686C}}</ref><ref name="clem67">{{cite journal|last=Clementi|first=E.|coauthors=Raimondi, D. L.; Reinhardt, W. P.|title=Atomic Screening Constants from SCF Functions. II. Atoms with 37 to 86 Electrons|journal=Journal of Chemical Physics|year=1967|volume=47|pages=1300–1307|doi=10.1063/1.1712084|issue=4|bibcode=1967JChPh..47.1300C}}</ref>

==Aturan==
Pertama sekali,<ref name="slater57"/><ref>{{cite book|last=Miessler|first=Gary L.|coauthors=Tarr, Donald A.|title=Inorganic Chemistry|publisher=Prentice Hall|year=2003|pages=38|isbn=978-0-13-035471-6}}</ref> elektron-elektron disusun mengikut urutan kumpulan-kumpulan mengikut [[nombor kuantum utama]] (n) menaik, dan bagi nilai n yang serupa pula, ia disusun mengikut [[nombor kuantum azimut]] (l) menaik, tetapi orbital s dan p dikumpulkan bersama.

:[1s] [2s,2p] [3s,3p] [3d] [4s,4p] [4d] [4f] [5s,5p] [5d] dan seterusnya.

Setiap kumpulan diberikan pemalar perisaian berbeza yang bergantung kepada bilangan dan jenis elektron di dalam kumpulan yang mendahuluinya.

Pemalar perisaian bagi setiap kumpulan ialah ''hasil tambah'' faktor-faktor berikut:

#Nilai 0.35 daripada setiap elektron ''lain'' dalam kumpulan ''sama'' kecuali bagi kumpulan [1s]; elektron lain dalam kumpulan ini hanya menyumbang 0.30.
#Nilai 0.85 daripada setiap elektron dengan nombor kuantum utama ''n'' kurang satu daripada nombor kumpulan itu, dan 1.00 bagi setiap elektron dengan nombor kuantum utama kurang dua atau lebih, jika kumpulan itu adalah kumpulan jenis [s p].
#Nilai 1.00 bagi setiap elektron yang lebih "dekat" dengan atom dariapda kumpulan itu, jika kumpulan itu adalah kumpulan [d] atau [f]. Ini termasuk i) elektron dengan nombor kuantum utama ''n'' yang lebih kecil dan ii) elektron dengan ''n'' yang sama dan [[nombor kuantum azimut]] ''l'' yang lebih kecil.

Dalam bentuk jadual, aturan ini boleh diringkaskan seperti berikut:

{| class="wikitable"
|-
! Kumpulan
! Elektron lain dalam kumpulan yang sama
! Elektron dalam kumpulan dengan [[nombor kuantum utama]] ''n'' dan [[nombor kuantum azimut]] < ''l''
! Elektron dalam kumpulan dengan [[nombor kuantum utama]] ''n''-1
! Elektron dalam semua kumpulan dengan [[nombor kuantum utama]] < ''n''-1
|-
| [1s]
| 0.30
| -
| -
| -
|-
| [''n''s,''n''p]
| 0.35
| -
| 0.85
| 1
|-
| [''n''d]&nbsp;atau&nbsp;[''n''f]
| 0.35
| 1
| 1
| 1
|-
|}

==Contoh==
Contoh yang diberikan dalam terbitan asal oleh Slater menggunakan atom [[besi]] dengan cas nukleus 26 dan konfigurasi elektron 1s<sup>2</sup>2s<sup>2</sup>2p<sup>6</sup>3s<sup>2</sup>3p<sup>6</sup>3d<sup>6</sup>4s<sup>2</sup>. Pemalar penskrinan, dan seterusnya cas nukleus berkesan bagi setiap elektron dikira seperti berikut:<ref name="slater57"/>

:<math>
\begin{matrix}
  4s     &: 0.35 \times 1& + &0.85 \times 14 &+& 1.00 \times 10 &=& 22.25 &\Rightarrow& Z_{\mathrm{eff}}(4s)=3.75\\
  3d     &: 0.35 \times 5&   &               &+& 1.00 \times 18 &=& 19.75 &\Rightarrow& Z_{\mathrm{eff}}(3d)=6.25\\
3s,3p    &: 0.35 \times 7& + &0.85 \times  8 &+& 1.00 \times  2 &=& 11.25 &\Rightarrow& Z_{\mathrm{eff}}(3s,3p)=14.75\\
2s,2p    &: 0.35 \times 7& + &0.85 \times  2 & &                &=& 4.15  &\Rightarrow& Z_{\mathrm{eff}}(2s,2p)=21.85\\
1s       &: 0.30 \times 1&   &               & &                &=& 0.30  &\Rightarrow& Z_{\mathrm{eff}}(1s)=25.7
\end{matrix}
</math>

Perhatikan bahawa cas nuklear berkesan dikira dengan menolak pemalar penskrinan daripada nombor atom, 26.

==Rujukan==
{{reflist}}

[[Kategori:Fizik atom]]
[[Kategori:Ikatan kimia]]
[[Kategori:Kimia kuantum]]